Tìm Hiểu Nguyên Nhân Của Đào Tạo Không Hiệu Quả Trong Doanh Nghiệp

Đào tạo nội bộ là một trong những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, nâng cao năng lực đội ngũ và tăng khả năng thích ứng với sự thay đổi. Tuy nhiên, không ít chương trình đào tạo lại rơi vào tình trạng kém hiệu quả, lãng phí cả thời gian lẫn nguồn lực. Hãy cùng MONA Software tìm hiểu các nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả mà nhiều doanh nghiệp đang mắc phải để từ đó tìm ra hướng cải thiện phù hợp.

Các nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả hiện nay

Trong khi các doanh nghiệp không tiếc tiền đầu tư vào các chương trình đào tạo, thì thực tế lại cho thấy hiệu quả thu về thường không như kỳ vọng. Vậy lý do xuất phát từ đâu? Để hiểu rõ hơn, hãy cùng MONA điểm qua những nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả tại doanh nghiệp dưới đây.

Thiếu kế hoạch đào tạo rõ ràng

Nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả thường gặp ở doanh nghiệp là việc thiếu một kế hoạch đào tạo bài bản, rõ ràng ngay từ đầu. Khi chương trình đào tạo không có định hướng cụ thể, người học dễ rơi vào trạng thái “học cho có”, không nắm được mục tiêu cần đạt, dẫn đến tâm lý hời hợt, thiếu động lực và kết quả mờ nhạt.

Lúc này, bộ phận phụ trách L&D (Learning & Development) cần đặt ra mục tiêu đào tạo rõ ràng ngay từ đầu. Mục tiêu phải gắn liền với nhu cầu phát triển của doanh nghiệp, chuyên môn đặc thù của từng bộ phận và năng lực thực tế mà nhân sự cần đạt được.

Nội dung quy trình đào tạo nhân lực không phù hợp

Nội dung chương trình đào tạo không sát với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp lẫn nhân viên cũng được xem là một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp đào tạo không hiệu quả. Khi kiến thức được truyền tải không liên quan trực tiếp đến công việc hoặc không giúp người học nâng cao năng lực chuyên môn cần thiết, toàn bộ quá trình đào tạo sẽ trở nên thiếu giá trị, gây lãng phí cả thời gian lẫn chi phí đầu tư.

Có ba lý do nổi bật dẫn đến nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả, bao gồm:

• Thiếu định hình rõ chân dung người học: Nếu không hiểu rõ ai sẽ tham gia đào tạo, trình độ họ đang ở đâu và kỹ năng nào họ đang thiếu, thì nội dung dù tốt đến đâu cũng dễ bị “lạc tông”. Vì vậy, xây dựng chân dung người học rõ ràng là bước đầu tiên để thiết kế chương trình đào tạo phù hợp và chất lượng.
• Chưa nắm vững tính chất công việc và xu hướng thị trường: Khi người làm đào tạo thiếu cái nhìn thực tế về nhu cầu công việc và yêu cầu từ thị trường, nội dung dễ mang tính lý thuyết và thiếu tính ứng dụng. Việc cập nhật sát sao thông tin thị trường và phản hồi từ các phòng ban sẽ giúp nâng cao độ chính xác của chương trình đào tạo.
• Nội dung lạc hậu, thiếu đổi mới: Trong thời đại số, kiến thức và công nghệ liên tục biến đổi. Một chương trình học lỗi thời chẳng những không tạo ra giá trị mà còn khiến người học cảm thấy nhàm chán.

Quá trình đào tạo nhân viên thiếu tương tác và thực hành

Thiếu tương tác và thực hành là một nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả thường bị bỏ qua. Khi chương trình đào tạo chỉ xoay quanh lý thuyết khô khan, không tạo cơ hội cho người học được tham gia vào các tình huống thực tiễn, học viên sẽ nhanh chóng mất hứng thú và khó kết nối với nội dung.

Bên cạnh đó, việc không được trải nghiệm và sửa sai trong môi trường học cũng khiến người được đào tạo không có cơ hội phát triển kỹ năng xử lý vấn đề, ra quyết định hay phối hợp nhóm. Đây chính là điểm yếu khiến nhiều khóa học trở nên kém hấp dẫn, thiếu tính ứng dụng và nhanh chóng bị lãng quên sau khi kết thúc.

-> Xem thêm: Quy trình đào tạo nhân viên mới hiệu quả cho doanh nghiệp

Thiếu sự hỗ trợ áp dụng kiến thức sau đào tạo

Trên thực tế, nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả tại doanh nghiệp không chỉ xuất phát từ việc thiếu kế hoạch đào tạo, mà còn nằm ở việc thiếu cơ chế hỗ trợ và đồng hành sau đào tạo. Đây là điều mà người học hiện đại ngày càng quan tâm. Bởi khi người học không được hướng dẫn cách áp dụng những gì đã học vào công việc thực tế, họ sẽ dễ dàng quên đi những gì đã học và không thể áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả.

Nghiên cứu của nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus cho thấy, con người có thể quên tới 75% kiến thức chỉ sau vài ngày nếu không được củng cố. Vì vậy, việc thiếu cơ chế theo dõi, hỗ trợ, hay tạo điều kiện để người học thực hành sau khóa học chính là “lỗ hổng” lớn khiến quá trình đào tạo trở nên kém hiệu quả.

Chương trình đào tạo nhân sự không liên kết với mục tiêu của doanh nghiệp

Khi chương trình đào tạo được triển khai mà không bám sát mục tiêu kinh doanh hoặc định hướng phát triển của doanh nghiệp, việc học sẽ trở nên rời rạc và thiếu trọng tâm. Nhân viên có thể tiếp thu kiến thức, nhưng lại không thể áp dụng hiệu quả vào công việc thực tế. Điều này khiến quá trình đào tạo trở nên lãng phí cả về thời gian lẫn nguồn lực.

Việc thiếu liên kết giữa nội dung đào tạo và nhu cầu cụ thể của doanh nghiệp cũng khiến các kỹ năng được trang bị không thực sự cần thiết, dẫn đến hiệu quả đầu ra không như mong đợi. Đây là nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả mà nhiều tổ chức hiện nay vẫn chưa nhận diện rõ ràng.

Giải pháp khắc phục vấn đề đào tạo không hiệu quả của doanh nghiệp

Với những nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả đã đề cập ở trên, có thể thấy việc đào tạo nhân sự không thể chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức. Doanh nghiệp cần có những giải pháp thiết thực, đồng bộ để đảm bảo chương trình đào tạo thật sự mang lại giá trị và hiệu quả dài lâu.

Dưới đây là những giải pháp giúp nâng cao hiệu quả đào tạo toàn diện hơn:

Xây dựng chiến lược đào tạo nhân viên toàn diện

Để nâng cao hiệu quả đào tạo, doanh nghiệp cần bắt đầu từ việc xây dựng một lộ trình đào tạo bài bản và có định hướng rõ ràng, bám sát với mục tiêu phát triển dài hạn của tổ chức. Không chỉ đơn thuần là tổ chức khóa học, mà đào tạo cần trở thành một phần trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực, phục vụ trực tiếp cho tầm nhìn và định hướng của doanh nghiệp.

Một yếu tố then chốt không thể thiếu chính là phân tích nhu cầu đào tạo một cách khoa học. Thay vì phỏng đoán hay làm theo cảm tính, doanh nghiệp nên tiến hành khảo sát thực tiễn ý kiến từ nhân viên đến quản lý để xác định đâu là khoảng trống về kỹ năng, đâu là lĩnh vực cần được ưu tiên nâng cấp. Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí đào tạo mà còn đảm bảo chương trình thực sự mang lại giá trị cho cả người học và tổ chức.

Cải thiện nội dung và phương pháp đào tạo

Để đào tạo không trở thành một quy trình máy móc và lạc hậu, doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật nội dung đào tạo, đảm bảo nó luôn bám sát với thực tiễn và những thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động. Một chương trình lỗi thời sẽ khiến nhân viên khó tiếp thu, mất động lực và không thể áp dụng vào công việc thực tế.

Bên cạnh đó, việc thu thập phản hồi từ người học là chìa khóa để điều chỉnh nội dung cho sát nhu cầu. Kết hợp cùng các phương pháp đào tạo hiện đại như học qua trải nghiệm, dự án thực tế hay ứng dụng công nghệ số sẽ giúp việc học trở nên sinh động, dễ nhớ và dễ ứng dụng hơn.

Xây dựng hệ thống đánh giá và hỗ trợ sau quá trình đào tạo

Để đảm bảo đào tạo mang lại kết quả thực sự, doanh nghiệp không thể thiếu một hệ thống đánh giá hiệu quả đào tạo bài bản. Việc áp dụng các chỉ số KPI cụ thể không chỉ giúp đo lường mức độ tiếp thu của học viên mà còn phản ánh được tác động của chương trình lên hiệu suất làm việc thực tế. Thiếu đi công cụ đánh giá chuẩn xác chính là nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả tại doanh nghiệp, khiến các hoạt động học tập dễ rơi vào tình trạng hình thức, không sát thực tế.

Bên cạnh hoạt động đánh giá, doanh nghiệp cần xây dựng một cơ chế hỗ trợ sau đào tạo nhằm tạo điều kiện để nhân viên áp dụng hiệu quả những kiến thức đã học. Các chương trình mentoring, coaching hoặc nhóm học tập nội bộ không chỉ đóng vai trò đồng hành mà còn giúp chuyển hóa lý thuyết thành kỹ năng thực tiễn. Đây chính là bước nối quan trọng để đảm bảo quá trình đào tạo mang lại giá trị bền vững, thay vì chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận thông tin.

Có thể thấy, đào tạo không hiệu quả không chỉ bắt nguồn từ nội dung chương trình hay phương pháp giảng dạy, mà còn đến từ sự thiếu liên kết với chiến lược doanh nghiệp, thiếu hỗ trợ sau đào tạo và thiếu tương tác thực tiễn. Việc nhận diện đúng các nguyên nhân của đào tạo không hiệu quả và giải quyết những yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình đào tạo, từ đó nâng cao hiệu quả công việc và sự phát triển bền vững của nhân viên.

-> Tìm hiểu thêm các bài viết chung chủ đề:

• Kế hoạch nhân sự là gì? Cách xây dựng kế hoạch nhân sự hiệu quả cho doanh nghiệp
• Quản trị nguồn nhân lực là gì? Vai trò thiết yếu của quản trị nhân lực