Chiến Lược Nhân Sự Là Gì? Các Bước Xây Dựng Chiến Lược Nguồn Nhân Lực

Chiến lược nhân sự là “bộ khung” định hình cách doanh nghiệp sử dụng, phát triển và giữ chân con người – yếu tố then chốt trong mọi kế hoạch tăng trưởng bền vững. Trong bài viết này, MONA Software sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm chiến lược nhân sự là gì và từng bước xây dựng một kế hoạch nhân sự bài bản, linh hoạt, phù hợp với mục tiêu dài hạn của tổ chức.

Chiến lược nhân sự là gì?

Chiến lược nguồn nhân lực là gì? Chiến lược nhân sự là kế hoạch dài hạn giúp doanh nghiệp phát triển đội ngũ một cách bài bản từ tuyển dụng, đào tạo đến giữ chân người giỏi. Đây là bản đồ định hướng toàn bộ hoạt động nhân sự, gắn chặt với mục tiêu tăng trưởng của tổ chức. Bởi một chiến lược quản trị nguồn nhân lực tốt không chỉ giải quyết vấn đề ngắn hạn mà còn tạo nền tảng vững chắc cho phát triển dài hạn.

-> Giữ chân người giỏi là yếu tố thiết yếu trong hành trình xây dựng và phát triển dài lâu của doanh nghiệp. Nhưng làm sao để giữ chân nhân viên giỏi? Hãy tham khảo và áp dụng 3 CHIẾN LƯỢC GIỮ CHÂN NHÂN TÀI dưới đây:

Vì sao doanh nghiệp cần có chiến lược nhân sự?

Trong mọi tổ chức, chiến lược nhân sự là nền tảng của sự phát triển bền vững, giúp doanh nghiệp quản lý, phát triển và giữ chân đội ngũ phù hợp. Ý nghĩa chính mà việc xây dựng chiến lược nhân sự mang lại cho doanh nghiệp là:

• Đánh giá năng suất lao động: Giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả làm việc dựa trên dữ liệu, từ đó tối ưu phân bổ nhân sự và nâng cao năng suất chung.
• Giữ chân nhân tài: Tạo lộ trình phát triển rõ ràng, chính sách đãi ngộ hợp lý để nhân viên gắn bó lâu dài và cống hiến nhiều hơn.
• Cải thiện văn hóa doanh nghiệp: Định hình giá trị cốt lõi, tăng sự gắn kết và tinh thần hợp tác, giúp môi trường làm việc trở nên tích cực và hiệu quả hơn.
• Tạo lợi thế cạnh tranh: Giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng với thay đổi, phát triển đội ngũ chất lượng cao và duy trì sức cạnh tranh trong quá trình hội nhập.

-> Đọc ngay: Lợi ích của doanh nghiệp khi sở hữu hệ thống quản lý nhân sự chuyên nghiệp

Các mô hình chiến lược nhân lực phổ biến hiện nay

Trong lĩnh vực quản trị nhân sự, việc áp dụng các mô hình chiến lược quản trị nguồn nhân lực phù hợp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững. Dưới đây là một số mô hình tiêu biểu:

Mô hình Michigan

Mô hình Michigan trong chiến lược nhân sự là gì? Mô hình Michigan (còn được gọi là mô hình “Matching”) tập trung vào việc đồng bộ hoá chặt chẽ giữa chiến lược kinh doanh và các hoạt động quản trị nhân sự.

Mô hình Michigan xoay quanh bốn yếu tố chính, tạo thành một chu trình khép kín trong quản trị nhân sự:

• Tuyển dụng (Selection): Doanh nghiệp cần tuyển đúng người, đúng vị trí – những nhân sự có năng lực và tư duy phù hợp với định hướng chiến lược.
• Đánh giá hiệu suất (Performance Management): Hệ thống đánh giá phải phản ánh chính xác mức độ đóng góp của mỗi cá nhân vào mục tiêu chung.
• Phát triển (Development): Đào tạo và phát triển giúp nhân viên không ngừng nâng cao năng lực, sẵn sàng đảm nhận vai trò lớn hơn trong tương lai.
• Thù lao (Rewards): Chính sách đãi ngộ cần được xây dựng dựa trên hiệu suất làm việc và giá trị đóng góp thực tế.

Mô hình Harvard

Mô hình Harvard tập trung vào việc cân bằng lợi ích của các bên liên quan như cổ đông, quản lý, nhân viên và cộng đồng. Mô hình này đề xuất rằng các chính sách nhân sự nên xem xét các yếu tố tình huống và lợi ích của các bên để đạt được kết quả nhân sự tích cực và hậu quả dài hạn có lợi cho doanh nghiệp.

Các yếu tố chính của mô hình chiến lược nhân sự Harvard là:

• Luồng nhân sự (Human Resource Flows): Bao gồm các hoạt động như tuyển dụng, đào tạo, thăng tiến và nghỉ việc. Việc quản trị cần minh bạch và phù hợp với định hướng dài hạn của doanh nghiệp.
• Hệ thống khen thưởng (Reward Systems): Kết hợp giữa lương thưởng, cơ hội phát triển và sự ghi nhận. Một hệ thống công bằng giúp tăng động lực và giữ chân nhân tài.
• Ảnh hưởng của nhân viên (Employee Influence): Nhân viên được khuyến khích tham gia vào quá trình ra quyết định, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm và sự gắn kết với tổ chức.
• Hệ thống làm việc (Work Systems): Cách tổ chức công việc, phân bổ nhiệm vụ và quy trình phối hợp giúp tối ưu hiệu suất và phát huy năng lực của từng cá nhân.

-> Đừng bỏ lỡ: Phương pháp giúp nhân sự phát triển năng lực chuyên môn mà doanh nghiệp cần biết

Mô hình Warwick

Mô hình Warwick trong chiến lược nguồn nhân lực là gì? Đây là mô hình được phát triển bởi Hendry và Pettigrew tại Đại học Warwick, tập trung vào việc phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố bên ngoài và nội bộ ảnh hưởng đến quản trị nhân sự. Mô hình này giúp doanh nghiệp hiểu rõ tác động của môi trường kinh doanh và điều chỉnh chiến lược nhân sự phù hợp.

Các yếu tố chính của mô hình Warwick:

• Bối cảnh bên ngoài (External Context): Gồm các yếu tố như kinh tế, chính trị, pháp luật, xã hội và công nghệ,…
• Bối cảnh bên trong (Internal Context): Bao gồm văn hóa doanh nghiệp, cơ cấu tổ chức, nguồn lực và chiến lược kinh doanh,…
• Bối cảnh HRM (HRM Context): Thể hiện triết lý, mục tiêu và vai trò của bộ phận nhân sự trong tổ chức.
• Nội dung HRM (HRM Content): Là các hoạt động cụ thể như tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và khen thưởng,  giúp chiến lược nhân sự được triển khai hiệu quả.

Mô hình 5P

Mô hình 5P trong chiến lược nhân sự là gì? Được phát triển bởi Randall S. Schuler, mô hình 5P là khung chiến lược nhân sự toàn diện xoay quanh 5 yếu tố cốt lõi: triết lý (Philosophy), chính sách (Policies), quy trình (Processes), con người (People) và hiệu suất (Performance). Mô hình nhấn mạnh rằng khi năm yếu tố này được kết nối và vận hành đồng bộ, tổ chức sẽ đạt được hiệu quả tối ưu trong quản trị nhân lực và phát triển bền vững.

Ví dụ: Một công ty dịch vụ khách hàng có thể xây dựng triết lý tập trung vào khách hàng, thiết lập chính sách tuyển dụng nhân viên thân thiện, đào tạo kỹ năng giao tiếp và đánh giá hiệu suất dựa trên mức độ hài lòng của khách hàng.

Mô hình chiến lược nhân sự HPWS

Mô hình HPWS trong chiến lược nhân sự là gì? HPWS (High-Performance Work System) là mô hình quản trị nhân sự tập trung vào xây dựng một hệ thống làm việc tối ưu, trong đó các chính sách và hoạt động nhân sự được thiết kế để nâng cao kỹ năng, động lực và mức độ cam kết của nhân viên. Khi đội ngũ được phát huy tối đa tiềm năng, hiệu suất tổ chức cũng sẽ được cải thiện rõ rệt, tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn.

Ví dụ, một doanh nghiệp bán lẻ có thể áp dụng HPWS bằng cách tổ chức chương trình đào tạo nhân sự liên tục, tạo cơ hội thăng tiến và thiết lập hệ thống khen thưởng dựa trên hiệu suất bán hàng, giúp tăng doanh thu và sự hài lòng của khách hàng.

-> Tìm hiểu ngay: Kế hoạch nhân sự là gì? Hướng dẫn xây dựng kế hoạch nhân sự bài bản cho doanh nghiệp

Mô hình quản trị nhân sự theo địa lý, khu vực

Mô hình quản trị nhân sự theo địa lý, khu vực thường được áp dụng cho doanh nghiệp đa chi nhánh, với mỗi chi nhánh có cách quản lý và tổ chức riêng để phù hợp với nhu cầu địa phương. Các chi nhánh nhỏ sẽ báo cáo định kỳ về trụ sở chính, giúp ban lãnh đạo có cái nhìn tổng quan về hoạt động toàn hệ thống. Mô hình này tạo sự linh hoạt cho từng chi nhánh, đồng thời duy trì sự đồng bộ và kiểm soát chung từ trụ sở chính.

Mô hình thuyết X-Y

Thuyết X – Y do Douglas McGregor phát triển là một trong những mô hình kinh điển trong quản trị nhân sự, giúp doanh nghiệp hiểu rõ cách nhìn nhận và quản lý con người trong tổ chức.

Theo mô hình thuyết X-Y, có 2 loại người:

• Loại người X: Con người thường ngại trách nhiệm, thiếu chủ động và chỉ làm việc khi có giám sát.
• Loại người Y: Con người có khả năng tự chủ, sáng tạo và sẵn sàng cống hiến khi được tin tưởng.

Thuyết X – Y không chỉ là lý thuyết quản trị, mà còn là nền tảng để doanh nghiệp lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp. Khi hiểu và áp dụng đúng, doanh nghiệp có thể khai thác tối đa tiềm năng con người – yếu tố cốt lõi cho sự phát triển bền vững.

Các bước xây dựng chiến lược quản trị nguồn nhân lực hiệu quả

​Xây dựng chiến lược nguồn nhân lực hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững. Dưới đây là các bước quan trọng trong quy trình này:​

Bước 1- Phân tích xu hướng ngành

Bước đầu tiên trong việc xây dựng chiến lược nhân sự là gì? Đó là phân tích xu hướng ngành một cách có hệ thống. Một chiến lược quản trị nguồn nhân lực hiệu quả không thể tách rời khỏi bối cảnh ngành. Nhưng thay vì chỉ dừng lại ở việc đánh giá tốc độ tăng trưởng hay mức độ cạnh tranh, doanh nghiệp cần nhìn sâu hơn vào các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc kỹ năng tương lai (future skillset).

Ví dụ: Trong ngành công nghệ giáo dục (EdTech), sự dịch chuyển từ mô hình đào tạo truyền thống sang mô hình microlearning, học tập tương tác (interactive learning) hay adaptive learning vừa tạo ra nhu cầu tuyển dụng mới, vừa buộc doanh nghiệp phải tái định hình khung năng lực lõi của nhân sự hiện tại.

Bước 2 – Phân tích giá trị cốt lõi, định hướng của doanh nghiệp

Muốn trả lời đúng cho câu hỏi chiến lược nhân sự là gì, doanh nghiệp cần bắt đầu bằng việc làm rõ chiến lược kinh doanh và năng lực lõi của chính mình. Bởi không thể xây dựng chính sách nhân sự bài bản nếu định hướng phát triển còn mơ hồ hoặc chưa xác định rõ chuỗi giá trị tạo ra lợi thế cạnh tranh.

Tại bước này, việc phân tích sâu chuỗi giá trị và các quy trình then chốt sẽ giúp tổ chức xác định được đâu là nhóm nhân lực cần đầu tư trọng tâm. Nhiều chuyên gia nhân sự khuyến nghị kết hợp mô hình Value Discipline để xác định định hướng cạnh tranh (về sản phẩm, vận hành hay trải nghiệm khách hàng), đồng thời áp dụng mô hình VRIO để đánh giá nguồn lực nội tại xem năng lực nào đủ giá trị, hiếm có, khó thay thế và có tổ chức khai thác hiệu quả.

Chẳng hạn, nếu doanh nghiệp LMS định vị chiến lược tăng trưởng thông qua tư vấn học tập thay vì chỉ bán phần mềm, thì năng lực cốt lõi sẽ không nằm ở đội code mà ở đội ngũ triển khai giải pháp – những người hiểu khách hàng, hiểu hệ thống, và thiết kế được lộ trình học tối ưu. Từ đó, chiến lược nhân sự cần ưu tiên phát triển đội L&D Consultant thay vì đổ toàn lực vào kỹ sư backend như các mô hình SaaS truyền thống.

Bước 3 – Phân loại nhóm nhân lực

Để hiểu rõ phân loại nhóm nhân lực trong chiến lược nhân sự là gì, trước hết cần nhìn nhận lại mục tiêu thật sự của việc phân nhóm. Đây không đơn thuần là để quản lý nhân sự thuận tiện hơn, mà là để doanh nghiệp có cơ sở đầu tư đúng người, đúng vai trò và đúng thời điểm.

Thay vì chia nhân sự theo chức danh hay phòng ban, bạn nên phân nhóm dựa trên khả năng tạo giá trị và tính đặc thù của kỹ năng. Mô hình Value Matrix (Lepak & Snell) là một công cụ hiệu quả, chia nhân lực thành bốn nhóm: nhân sự chiến lược, chuyên gia hỗ trợ, nhân viên vận hành và đối tác bên ngoài.

Để xây dựng và triển khai các chiến lược nhân sự hiệu quả, doanh nghiệp cần có công cụ hỗ trợ mạnh mẽ để tối ưu hóa các quy trình quản lý nguồn nhân lực. Các phần mềm HRM  chuyên nghiệp như MONA HRM chính là giải pháp giúp doanh nghiệp tự động hóa và số hóa các hoạt động nhân sự, từ tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu suất đến quản lý lương bổng và phúc lợi.

Với phần mềm quản lý nhân sự MONA HRM, doanh nghiệp không chỉ quản lý nhân sự mà còn tối ưu hóa quy trình đào tạo qua nền tảng đào tạo nội bộ MONA SkillHub, tạo nên một giải pháp toàn diện cho việc phát triển nguồn nhân lực.

Một số tính năng nổi bật của phần mềm MONA HRM:

• Quản lý hồ sơ nhân sự toàn diện: Theo dõi chi tiết thông tin nhân viên một cách dễ dàng, cập nhật nhanh chóng.
• Chấm công linh hoạt: Tích hợp nhiều phương thức chấm công, giúp doanh nghiệp quản lý thời gian làm việc chính xác.
• Tự động tính lương: Quá trình tính lương được tự động hóa, đảm bảo chính xác và phù hợp với dữ liệu thực tế.
• Báo cáo và phân tích chuyên sâu: Cung cấp báo cáo chi tiết giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế.
• Quản lý tuyển dụng hiệu quả: Hỗ trợ quản lý tuyển dụng từ tìm kiếm ứng viên đến việc đưa người vào làm việc nhanh chóng.
• Cổng thông tin nội bộ tiện lợi: Tạo một không gian thông tin, giao tiếp dễ dàng giữa các phòng ban và nhân viên.

MONA HRM là công cụ giúp doanh nghiệp không chỉ cải thiện việc quản lý nhân sự mà còn xây dựng một chiến lược phát triển nhân lực hiệu quả. Nếu doanh nghiệp bạn muốn tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả công việc, MONA HRM chính là lựa chọn tuyệt vời. Hãy liên hệ ngay qua HOTLINE 1900 636 648 để nhận tư vấn chi tiết và báo giá!

Lưu ý khi xây dựng chiến lược nhân sự mà doanh nghiệp cần biết

Để xây dựng một chiến lược nhân sự hiệu quả, doanh nghiệp cần phải cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện theo các yếu tố quan trọng dưới đây. Những yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và phát triển bền vững.

• Khuyến khích sự tham gia của nhân viên: Đảm bảo rằng nhân viên có cơ hội đóng góp ý tưởng và tham gia vào quá trình xây dựng chiến lược. Điều này giúp tạo ra sự gắn kết và thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm.
• Linh hoạt điều chỉnh theo thực tế: Chiến lược nhân sự cần có sự linh động, sẵn sàng thay đổi khi gặp phải các yếu tố tác động từ thị trường hoặc môi trường làm việc.
• Đảm bảo sự đồng thuận của ban lãnh đạo: Một chiến lược nhân sự thành công phải nhận được sự ủng hộ và cam kết từ ban lãnh đạo. Điều này giúp tạo ra sự đồng bộ và nhất quán trong việc triển khai chiến lược.
• Đặt mục tiêu rõ ràng, định lượng được: Đảm bảo rằng các mục tiêu đặt ra là cụ thể và có thể đo lường được, giúp theo dõi tiến độ và đánh giá hiệu quả chiến lược.

Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi chiến lược nhân sự là gì, vì sao nó không thể vắng mặt trong quá trình xây dựng một tổ chức vững mạnh. Một chiến lược bài bản sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt thích ứng với thị trường, tối ưu hiệu suất đội ngũ và giữ chân nhân tài dài lâu. Hy vọng với những thông tin mới được MONA chia sẻ trên đây, doanh nghiệp sẽ xây dựng được một chiến lược nhân sự chuyên nghiệp và hoàn hảo nhất nhé!

-> Khám phá thêm: Tìm hiểu quy trình đào tạo nhân viên mới hiệu quả cho doanh nghiệp