Cách ứng dụng công nghệ Blockchain trong Logistics hiệu quả

Công nghệ Blockchain đã và đang gây ra tác động trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong ngành logistics. Nhưng blockchain là gì và ứng dụng công nghệ blockchain có thể mang lại những lợi ích gì cho ngành logistics thì còn đang là điều mà nhiều người thắc mắc. Được biết đến như một công nghệ phân tán, minh bạch và bảo mật, ứng dụng của công nghệ blockchain đang giúp ngành logistics tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng. Để hiểu rõ hơn về ứng dụng của blockchain trong logistics, bài viết dưới đây của MONA Software sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết và hữu ích.

Tìm hiểu công nghệ blockchain

Công nghệ Blockchain là một cơ chế cơ sở dữ liệu tiên tiến, phi tập trung, được thiết kế để chia sẻ thông tin một cách minh bạch và an toàn trong một mạng lưới kinh doanh hoặc cộng đồng. Dữ liệu được lưu trữ trong các khối (block) và liên kết chặt chẽ với nhau bằng mã hóa thành một chuỗi (chain). Công nghệ này đảm bảo tính minh bạch và bất biến, không thể bị sửa đổi đối với mọi thông tin đã được ghi nhận.

→ Xem thêm: Quản lý vận tải bằng excel

Vai trò của công nghệ blockchain trong ngành logistics

Ngành logistics hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, như chi phí cao, quy trình vận chuyển phức tạp và khó khăn trong việc theo dõi tình trạng hàng hóa. Hơn nữa, gian lận trong quá trình giao nhận và quản lý dữ liệu vẫn là vấn đề lớn. Trong bối cảnh này, blockchain trở thành một giải pháp đột phá, giúp ngành logistics giải quyết những vấn đề này hiệu quả. Ứng dụng blockchain trong logistics mang lại nhiều lợi ích vượt trội như:

Tăng khả năng cạnh tranh

Blockchain đã trở thành công nghệ tiên tiến được nhiều công ty vận tải áp dụng để tăng khả năng cạnh tranh. Công nghệ blockchain được thiết kế thông minh, với khả năng chịu lỗi Byzantine cao, cho phép ghi lại các sự kiện quan trọng, xử lý giao dịch, công chứng hồ sơ, chứng minh nguồn gốc và bảo vệ tính xác thực của dữ liệu.

Ứng dụng blockchain trong logistics giúp xóa bỏ các vấn đề do thay đổi dữ liệu trong các giao dịch thương mại toàn cầu, tạo ra một hệ thống hoàn toàn minh bạch và không thể thay đổi. Các công ty vận tải có thể nhanh chóng ứng phó với chiến lược của đối thủ, nâng cao trải nghiệm khách hàng và giảm thiểu thời gian chờ đợi trong quá trình giao hàng. Việc áp dụng blockchain trong logistics không chỉ giúp gia tăng hiệu quả hoạt động mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ cho các doanh nghiệp trong ngành.

Cắt giảm chi phí vận tải nhờ ứng dụng blockchain

Một trong những vấn đề nổi bật trong ngành logistics, đặc biệt là ở Việt Nam, là chi phí vận tải cao. Chi phí này chủ yếu phát sinh từ các khâu trung gian trong giao dịch và quy trình vận chuyển không tối ưu. Khi ứng dụng công nghệ blockchain, ngành logistics có thể giảm thiểu số lượng trung gian, đơn giản hóa các giao dịch và tăng hiệu quả quản lý.

Một nghiên cứu cho thấy, khi ứng dụng blockchain vào ngành logistics, các công ty đã tiết kiệm được khoảng 38 tỷ USD mỗi năm, đồng thời rút ngắn thời gian chuyên chở hàng hóa. Công nghệ này không chỉ giúp cắt giảm chi phí mà còn giúp tối ưu hóa toàn bộ quy trình vận chuyển, mang lại lợi ích lâu dài cho các công ty trong ngành.

→ Xem thêm: Cross docking là gì? Những điều cần biết về Cross docking

Minh bạch nguồn gốc sản phẩm và bảo vệ hàng hóa

Blockchain là công nghệ lý tưởng để giúp các công ty logistics minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm. Khi ứng dụng công nghệ blockchain, việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa trở nên đơn giản và chính xác hơn. Các công ty có thể kiểm tra tình trạng sản phẩm và giám sát quá trình vận chuyển từ điểm xuất phát đến điểm đích chi tiết, rõ ràng.

Công nghệ blockchain và ứng dụng của nó giúp các nhà cung cấp quảng bá chất lượng sản phẩm của mình, nâng cao uy tín và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ. Hơn nữa, việc ngăn chặn gian lận và tránh tình trạng tráo đổi hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển trở nên dễ dàng hơn, nhờ vào tính minh bạch và khả năng theo dõi mọi giao dịch chặt chẽ của blockchain.

→ Xem thêm: Phần mềm giám sát kho bãi container chính xác, tiện dụng

Tự động hóa quản lý vận tải với blockchain

Một trong những thách thức lớn trong ngành logistics là dữ liệu hóa đơn không chính xác, tình trạng này đang chiếm tới 10% trong ngành vận tải. Công nghệ blockchain ứng dụng ​trong logistics sẽ giúp tự động hóa các quy trình quản lý thông qua hợp đồng thông minh, đặc biệt khi kết hợp với phần mềm vận tải logistics sẽ giúp số hóa các hoạt động như thư tín dụng, hợp đồng, và quy trình giao nhận hàng hóa, đồng thời đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong các giao dịch.

Các công ty vận tải có thể sử dụng công nghệ blockchain để tự động hóa việc quản lý các phương tiện vận tải, lên kế hoạch cho tuyến đường di chuyển và theo dõi lịch trình vận chuyển. Ngoài ra ứng dụng của blockchain trong ngành logistics còn giúp tăng tốc dòng chảy hàng hóa nhờ khả năng dự báo và tính toán chính xác, giảm thiểu sự chậm trễ và tối ưu hóa mọi khía cạnh trong quy trình vận chuyển.

→ Xem thêm: Top 10 phần mềm quản lý kho hàng hoá tốt nhất hiện nay

Cải thiện bảo mật và phòng chống gian lận

Một trong những lợi ích đáng kể mà blockchain mang lại cho ngành logistics là khả năng cải thiện bảo mật và phòng chống gian lận. Trong môi trường logistics, việc bảo vệ dữ liệu và đảm bảo tính toàn vẹn của thông tin là vô cùng quan trọng. Dữ liệu giao dịch, vận chuyển và thông tin khách hàng luôn là mục tiêu của các hành vi gian lận, như thay đổi dữ liệu, giả mạo thông tin hoặc đánh cắp hàng hóa.

Ứng dụng blockchain trong logistics giúp giải quyết vấn đề này bằng cách tạo ra một hệ thống phân tán và không thể thay đổi, nơi tất cả các giao dịch đều được ghi lại trong một chuỗi khối mà không thể sửa đổi sau khi được xác nhận. Mỗi lần giao dịch được thực hiện, dữ liệu sẽ được xác thực và mã hóa trước khi được ghi vào blockchain, tạo ra một dấu vết không thể xóa hoặc thay đổi. Điều này giúp ngăn chặn gian lận và bảo vệ tính chính xác của thông tin.

Tăng cường hợp tác và chia sẻ dữ liệu

Một trong những điểm mạnh của blockchain trong ngành logistics là khả năng tăng cường hợp tác và chia sẻ dữ liệu giữa các bên liên quan. Blockchain hợp tác và chia sẻ dữ liệu bằng cách tạo ra một mạng lưới phân tán nơi các bên liên quan có thể truy cập và chia sẻ dữ liệu một cách an toàn và minh bạch. Mỗi bên chỉ có quyền truy cập dữ liệu cần thiết, đồng thời mọi thay đổi đều được ghi nhận và xác thực. Điều này giúp loại bỏ rào cản giữa các hệ thống và nâng cao hiệu quả toàn bộ chuỗi cung ứng. Blockchain không chỉ giúp hợp tác mà còn giảm thiểu rủi ro về bảo mật, tạo môi trường làm việc đồng bộ, tối ưu hóa quy trình vận chuyển.

Những thách thức khi ứng dụng công nghệ blockchain trong logistics

Chi phí đầu tư và triển khai ban đầu cao

Một trong những thách thức lớn nhất khi ứng dụng blockchain vào logistics là chi phí đầu tư ban đầu. Doanh nghiệp cần chi tiêu cho hạ tầng kỹ thuật, phần mềm, và đào tạo nhân sự, điều này có thể là gánh nặng đối với các công ty nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, việc duy trì và mở rộng blockchain cũng đòi hỏi chi phí cao cho bảo trì, năng lượng và lưu trữ dữ liệu, điều này có thể khiến nhiều doanh nghiệp ngần ngại triển khai công nghệ này.

Khó khăn khi tích hợp với hệ thống hiện có

Việc tích hợp blockchain vào các hệ thống quản lý hiện có (như ERP, WMS) là một thách thức lớn. Các hệ thống cũ thường không tương thích với công nghệ blockchain, dẫn đến việc phải thay đổi hoặc điều chỉnh nhiều quy trình, điều này có thể gây khó khăn cho các công ty trong việc triển khai. Thêm vào đó, hiện tại vẫn chưa có tiêu chuẩn chung quốc tế về cách ứng dụng blockchain trong logistics, điều này gây khó khăn trong việc kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các bên tham gia chuỗi cung ứng.

Vấn đề về khả năng mở rộng và hiệu năng

Mặc dù blockchain là một công nghệ mạnh mẽ, nhưng khi áp dụng ở quy mô toàn cầu trong logistics, khả năng mở rộng vẫn là một vấn đề. Với số lượng giao dịch và dữ liệu khổng lồ trong ngành logistics, blockchain có thể gặp khó khăn trong việc xử lý tất cả dữ liệu một cách nhanh chóng và hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến sự chậm trễ trong việc xác thực và ghi nhận các giao dịch, làm giảm hiệu suất chung của hệ thống.

Thiếu nguồn lực nhân sự có chuyên môn cao

Một trong những yếu tố quan trọng khi triển khai blockchain là nguồn lực nhân sự. Việc ứng dụng công nghệ này đòi hỏi đội ngũ chuyên môn cao, từ các chuyên gia về bảo mật cho đến các nhà phát triển có kinh nghiệm với blockchain. Tuy nhiên, nguồn nhân lực chất lượng hiện nay còn thiếu, khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển hệ thống blockchain một cách hiệu quả.

Vấn đề về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu

Mặc dù blockchain giúp đảm bảo tính minh bạch và bảo mật, nhưng việc ứng dụng nó trong logistics lại gặp phải vấn đề về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu. Các quy định pháp lý về việc chia sẻ và lưu trữ dữ liệu trên blockchain chưa rõ ràng, đặc biệt là đối với các dữ liệu nhạy cảm của khách hàng và các công ty. Điều này tạo ra sự lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư, khiến một số doanh nghiệp còn e ngại khi áp dụng công nghệ này.

Khó khăn trong hợp tác giữa các bên

Chuỗi cung ứng logistics thường liên quan đến nhiều bên tham gia như nhà sản xuất, kho vận, nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển và khách hàng. Để blockchain phát huy tác dụng, tất cả các bên này cần phải tham gia và sử dụng chung một hệ thống. Tuy nhiên, sự khác biệt về công nghệ, quy trình và chuẩn mực giữa các đối tác có thể gây khó khăn trong việc phối hợp và chia sẻ dữ liệu, làm giảm hiệu quả của blockchain trong logistics.

Các giải pháp nâng cao vai trò của blockchain đối với ngành logistics

Ứng dụng công nghệ blockchain trong ngành logistics có thể xem là cánh tay đắc lực, giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả trong ngành này. Tuy nhiên, để phát huy vai trò của blockchain một cách tối đa, Việt Nam cần thực hiện một số giải pháp quan trọng:

Nâng cao nhận thức về blockchain trong ngành logistics

Trong bối cảnh công nghệ 4.0, blockchain đang ngày càng phát triển và xuất hiện với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, sự thiếu thống nhất giữa các hệ thống blockchain có thể gây khó khăn trong việc áp dụng rộng rãi, đặc biệt là trong ngành logistics. Mỗi nhóm phát triển blockchain đều có những mục tiêu riêng, dẫn đến việc cạnh tranh và thiếu sự đồng nhất. Điều này có thể làm giảm hiệu quả khi triển khai blockchain vào logistics.

Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về blockchain trong cộng đồng và các doanh nghiệp logistics là vô cùng quan trọng. Các bên liên quan cần hiểu rõ lợi ích của công nghệ này, như tính minh bạch, bảo mật và khả năng tự động hóa quy trình. Khi nhận thức được những lợi ích này, các doanh nghiệp, đối tác, cơ quan nhà nước và thậm chí là các đối thủ cạnh tranh cũng sẽ có sự hợp tác chặt chẽ hơn, nhằm sử dụng một giải pháp blockchain chung, từ đó gia tăng giá trị cho toàn ngành.

Chuẩn bị về mặt công nghệ và hạ tầng

Một trong những vấn đề lớn của ngành logistics ở Việt Nam là sự thiếu đồng bộ trong hạ tầng công nghệ, đặc biệt là trong việc kết nối giữa các doanh nghiệp và xử lý dữ liệu. Sự chậm trễ trong các hệ thống mạng và quá trình xử lý thông tin khiến cho chi phí và thời gian vận hành bị đội lên, gây ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc.

Để nâng cao tính cạnh tranh và giúp ngành logistics Việt Nam không bị tụt lại phía sau, việc cải thiện cơ sở hạ tầng công nghệ là điều bắt buộc. Việc số hóa quy trình, tự động hóa công việc và nâng cấp các hệ thống lưu trữ dữ liệu sẽ giúp tối ưu hóa việc sử dụng blockchain. Đặc biệt, khi sử dụng hợp đồng thông minh và minh bạch hóa quy trình quản lý, các doanh nghiệp có thể tăng cường bảo mật và giảm thiểu sai sót trong giao dịch.

Hơn nữa, nâng cao năng lực cơ sở hạ tầng sẽ giúp tăng tốc độ xử lý dữ liệu, từ đó nâng cao hiệu quả công việc và giảm thiểu thời gian chờ đợi. Nếu không có nền tảng công nghệ đủ mạnh, quá trình ứng dụng công nghệ blockchain tại Việt Nam​ sẽ gặp khó khăn và không phát huy được tối đa lợi ích.

→ Xem thêm: Track & trace là gì? Ứng dụng track & trace trong hoạt động vận tải quốc tế

Xây dựng quy trình và chính sách phù hợp cho việc áp dụng blockchain

Blockchain là công nghệ tiên tiến hàng đầu, tuy nhiên ở Việt Nam, việc áp dụng công nghệ Blockchain vẫn còn khá mới mẻ. Mặc dù nhiều doanh nghiệp logistics đang thử nghiệm blockchain, nhưng quy trình và chính sách để hỗ trợ công nghệ này vẫn chưa được xây dựng đầy đủ. Đây là một trong những yếu tố chính cần giải quyết để blockchain thực sự phát huy được hiệu quả trong ngành.

Nhà nước và các cơ quan quản lý cần tạo ra các chính sách hỗ trợ việc áp dụng blockchain vào logistics, bao gồm việc rút ngắn thủ tục hành chính và đưa chúng lên nền tảng blockchain. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp vận tải tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời giảm thiểu sai sót và gian lận trong quá trình giao nhận hàng hóa.

Ngoài ra, việc xây dựng các trung tâm giao nhận hàng hóa sử dụng blockchain cũng sẽ giúp tăng cường khả năng kết nối giữa các đối tác và nâng cao tính minh bạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Cung cấp các dịch vụ chuyên dụng như kiểm tra chất lượng hàng hóa, chứng nhận xuất xứ, và giám sát tình trạng hàng hóa cũng sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp logistics.

Tăng cường hợp tác và chia sẻ dữ liệu giữa các bên

Để việc ứng dụng công nghệ blockchain thực sự hiệu quả trong logistics, các bên liên quan trong chuỗi cung ứng cần hợp tác chặt chẽ và chia sẻ dữ liệu một cách minh bạch. Trong ngành logistics, thông tin về lộ trình vận chuyển, tình trạng hàng hóa, đơn hàng và các chi tiết liên quan phải được cập nhật liên tục và chính xác.

Blockchain cung cấp nền tảng lý tưởng để chia sẻ dữ liệu giữa các doanh nghiệp, nhà cung cấp, vận chuyển, kho bãi và khách hàng mà không làm giảm tính bảo mật hay quyền riêng tư. Việc sử dụng blockchain giúp loại bỏ các khâu trung gian, giảm thiểu sai sót và đảm bảo rằng tất cả các bên tham gia đều có quyền truy cập vào dữ liệu thời gian thực.

Việc tăng cường hợp tác và chia sẻ dữ liệu này không chỉ giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả mà còn nâng cao tính minh bạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ đó tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh và thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics Việt Nam.

Ứng dụng công nghệ blockchain trong ngành logistics hiện nay không chỉ mang lại những cải tiến rõ rệt về tính minh bạch, bảo mật và hiệu quả vận hành mà còn mở ra cơ hội mới cho việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng toàn cầu. Ứng dụng của blockchain trong logistics giúp giảm thiểu gian lận, tối ưu hóa quy trình giao nhận, cắt giảm chi phí và tăng cường khả năng hợp tác giữa các bên trong ngành logistics. Mặc dù còn đối mặt với một số thách thức nhưng những lợi ích dài hạn của việc ứng dụng công nghệ blockchain tại Việt Nam​ là không thể phủ nhận. Để phát huy tối đa hiệu quả ứng dụng của công nghệ blockchain, các doanh nghiệp cần chủ động nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ, xây dựng quy trình phù hợp và tăng cường hợp tác chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi cung ứng.