Tổng Hợp Các Phương Pháp Dạy Học Hiện Đại Hiện Nay

Nhiều người cho rằng phương pháp dạy học hiện đại chỉ dành cho các trường quốc tế, trung tâm dạy thêm, trung tâm gia sư nổi tiếng,…. Nhưng sự thật, hơn 90% đơn vị giáo dục bây giờ đều quan tâm đến các phương pháp dạy học này và tìm cách ứng dụng nó vào mô hình giáo dục của mình. Trong bài viết này, hãy cùng MONA Software khám phá về các phương pháp dạy học hiện đại phổ biến nhất nhé!.

Phương pháp dạy học hiện đại là gì?

Khác với các phương pháp dạy học truyền thống thường lấy người dạy làm trung tâm, với mô hình giáo viên sẽ truyền tải sẵn kiến thức và học sinh chỉ học dựa trên những gì mà giáo viên cung cấp.

Thì với phương pháp dạy học hiện đại, mô hình này sẽ ngược lại, người học sẽ được coi là trung tâm, còn giáo viên sẽ đóng vai trò là người hướng dẫn, định hướng, tổ chức, tạo điều kiện cho học sinh tranh luận và nghiên cứu về nội dung bài học. Qua đó, học sinh sẽ hiểu rõ, hiểu sâu hơn về nội dung bài học so với phương pháp truyền thống.

Có thể bạn muốn tham khảo thêm: Thực trạng và kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học

Ưu nhược điểm của các phương pháp dạy học hiện đại

Không phương pháp dạy học nào là hoàn hảo 100%. Tương tự như cách dạy học truyền thống, các phương pháp dạy học hiện đại cũng có những ưu điểm và tồn tại một vài nhược điểm nhất định. Về chi tiết, hãy cùng MONA đi vào nội dung dưới đây:

Ưu điểm của các phương pháp dạy học hiện đại

Trong những phương pháp dạy hiện đại, giáo viên sẽ là kim chỉ nam, đóng vai trò dẫn đường cho học sinh đi đúng hướng và đó cũng là lý do mà phương pháp dạy học này đã mang đến những ưu điểm nổi bật như:

• Phương pháp dạy học hiện đại chú trọng đến thực hành chứ không chỉ thiên về lý thuyết, qua đó giúp học sinh phát huy khả năng xử lý tình huống.
• Rèn luyện cho học sinh tính tự giác trong việc học, các em sẽ tự tìm tòi, tự nghiên cứu về chính những gì mình được học. Từ đó, học sinh sẽ phát huy tối ưu khả năng tư duy trong quá trình học tập.
• Tăng tính tương tác và khả năng giao tiếp của học sinh qua mỗi bài học, nhờ vào quá trình khuyến khích, tạo cơ hội phản biện, trả lời câu hỏi và giao tiếp với bạn học của phương pháp hiện đại.

Nhược điểm của những phương pháp dạy học hiện đại

Bên cạnh những ưu điểm bên trên, các phương pháp dạy học hiện đại vẫn còn tồn tại một vài hạn chế nhất định như:

• Vấn đề về cắt giảm bài giảng, thời lượng giảng dạy, do giáo viên cần tập trung tối đa vào việc hướng dẫn, định hướng cách thực hiện, suy nghĩ,…cho học viên.
• Vấn đề khó theo kịp bài giảng nếu học sinh thiếu sự chủ động và không tập trung. Do đặc trưng của các phương pháp hiện đại yêu cầu học sinh phải tìm hiểu và nghiên cứu.
• Yêu cầu về cơ sở vật chất hiện đại cho phía nhà trường, chẳng hạn như máy chiếu, tivi, máy tính,….nhằm hỗ trợ giáo viên trong quá trình triển khai giảng dạy theo những phương pháp hiện đại.

Đặc trưng chính của những phương pháp dạy học hiện đại

Về cơ bản, phương pháp dạy học hiện đại là phương pháp lấy người học làm trung tâm và bao gồm 4 đặc trưng phổ biến sau đây:

• Kết hợp nội dung bài học và hoạt động vui chơi giải trí: Vừa học, vừa vui chơi thông qua các hoạt động thực tế sẽ giúp học sinh tiếp nhận thông tin một cách chủ động, nhanh hơn và lâu hơn. Qua đó, giáo viên không cần phải dạy quá chi tiết, cố gắng nhồi nhét thật nhiều kiến thức cho học sinh.
• Tính tự học: Với phương pháp dạy học này, phần lớn học sinh phải tự tìm kiếm tài liệu, tự suy nghĩ, khám phá và rút ra kinh nghiệm,… Do đó, những học sinh học theo phương pháp này sẽ phát huy tính tự học một cách tự nhiên mà không cần giáo viên phải nhắc nhở hay yêu cầu học.
• Phối hợp nhịp nhàng giữa học nhóm và tự học: Nếu như phần lớn các bài tập ở nhà học sinh phải tự học, tự suy nghĩ,… thì khi đến lớp, các bài học của học sinh chủ yếu sẽ làm làm việc nhóm, việc này sẽ giúp học sinh phát huy đồng thời tính tự giác trong học tập và khả năng làm việc nhóm của mình.
• Giáo viên và học sinh đều có quyền đánh giá như nhau: Phương pháp học tập hiện đại cho phép cả giáo viên và người đều có quyền đánh giá lẫn nhau. Theo đó, giáo viên sẽ đánh giá tiến độ học tập của học sinh và học sinh sẽ đánh giá về phương pháp giảng dạy của giáo viên, nhằm cải thiện và khắc phục những vấn đề trong học tập và giảng dạy.

So sánh phương pháp dạy học hiện đại và phương pháp dạy học cổ điển

Tuy nhiên, trên thực tế, không tồn tại một phương pháp dạy học nào có thể đáp ứng mọi mục tiêu và nội dung giảng dạy trong mọi hoàn cảnh. Mỗi phương pháp dạy học hiện đại hay phương pháp dạy học cổ điển đều sở hữu những ưu điểm và hạn chế riêng, phụ thuộc vào bối cảnh áp dụng và đối tượng người học. Vì vậy, giảng viên cần phối hợp hợp lý các phương pháp dạy học để phát huy được những mặt tích cực và nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Tổng hợp các phương pháp dạy học hiện đại hiện nay

Bên cạnh tổng quan về đặc trưng, ưu nhược điểm của những phương pháp dạy học hiện đại, MONA cũng giúp bạn tổng hợp lại những phương pháp dạy học hiện đại phổ biến nhất mà bạn có thể tham khảo như:

Phương pháp vấn đáp

Phương pháp vấn đáp được khá nhiều giáo viên sử dụng trong buổi học của mình vì nó dễ triển khai, dễ thực hiện và có tính hiệu quả cao. Để thực hiện phương pháp này, giáo viên chỉ cần chuẩn bị trước những câu hỏi thêm vào giáo án, để học sinh trả lời, tranh luận, đưa ra ý kiến hoặc phản biện.

Phương pháp đóng vai

Với phương pháp đóng vai, giáo viên sẽ gợi ý cho học sinh đóng vai thành những nhân vật trong bài học hoặc trong những tình huống mà giáo viên tạo ra. Học sinh sẽ đặt bản thân vào nhân vật và nghiên cứu câu trả lời sao cho hợp lý, từ đó sẽ rèn luyện cho học sinh kỹ năng giải quyết tình huống, ứng xử và tư duy trong suy nghĩ.

Phương pháp tạo và giải quyết các tình huống thực tế

Tương tự như phương pháp đóng vai, phương pháp tạo và giải quyết tình huống thực tế sẽ đòi hỏi giảng viên tạo ra một tình huống, những vấn đề mà học sinh sẽ phải thảo luận hoặc tranh luận để giải quyết.

Phương pháp dạy học này sẽ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng phản xạ trước những tình huống bất ngờ, giúp các em có thể bình tĩnh, tìm cách giải quyết vấn đề thấu đáo và cẩn thận khi đối diện với các tình huống trong đời thực.

Phương pháp khuyến khích vận dụng não bộ

Với phương pháp này, giáo viên sẽ giúp học sinh/sinh viên của mình phát triển những ý tưởng độc đáo, mới lạ,… từ những bài giảng trên lớp. Học sinh sẽ vận dụng não bộ để đưa ra ý kiến, xây dựng ý tưởng để trời lời những câu hỏi mà giáo viên đưa ra.

Phương pháp ứng dụng công nghệ vào giảng dạy

Công nghệ thông tin (CNTT) và khoa học công nghệ đang thay đổi mạnh mẽ mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, và giáo dục không phải là ngoại lệ. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng phương pháp dạy học hiện đại đòi hỏi sự đổi mới, đặc biệt là tích hợp CNTT và các thiết bị hỗ trợ giảng dạy vào quá trình học tập.

Việc sử dụng phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến giúp hoạt động giảng dạy diễn ra đầy đủ như trong một lớp học trực tiếp, đồng thời loại bỏ rào cản về khoảng cách địa lý. Điều này không chỉ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian lên lớp mà còn phát triển khả năng quan sát và tư duy cho học viên. Đăc biệt, việc tiếp cận kiến thức trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn khi học viên có thể học ở bất kỳ đâu, bất kỳ thời điểm nào.

Ngoài ra, CNTT còn đóng vai trò là công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc xây dựng và khám phá kiến thức mới. Giáo viên có thể tận dụng các nền tảng số để thiết kế bài giảng sáng tạo, trong khi công tác quản lý dữ liệu và thông tin cá nhân của học viên trở nên đơn giản và chính xác hơn. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình học tập và giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục.

Để đáp ứng nhu cầu tối ưu hóa thời gian đào tạo tại các trường học và doanh nghiệp, nhiều phần mềm giáo dục đã được phát triển. Tiêu biểu trong số đó là MONA SkillHub và MONA EduCenter – phần mềm quản lý trung tâm ngoại ngữ với đa dạng tính năng. Các công cụ này không chỉ hỗ trợ giảng dạy hiệu quả mà còn giúp doanh nghiệp và trường học tiết kiệm thời gian quản lý và đào tạo.

Trên đây là tổng hợp chi tiết về phương pháp dạy học hiện đại và những cách triển khai các phương pháp dạy học hiện đại hiệu quả. Hy vọng những chia sẻ của MONA sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức hữu ích và ứng dụng được các phương pháp giảng dạy này một cách tối ưu.

Tham khảo thêm các phương pháp dạy học hiệu quả:

• Interactive Learning là gì? Cách học tập tương tác hiệu quả
• Lớp học đảo ngược là gì? Ưu nhược điểm của Flipped Classroom